Çocuğumla iyi anlaşmak istiyorum.
Bu ne anlama geliyor? Çocuğunuzla iyi bir bağ kurmak ve iletişim halinde kalmak istersiniz. Gençler bunu sık sık dile getirmese de, ebeveynlerinin tutumu onları etkiler. Çocuğunuzun bu maddelere hiç başlamamasında, ebeveyn tutumu önemli bir “koruyucu faktör” olarak kabul edilir. Çocuğunuzla konuşmak ve nelerden hoşlandığını, kimlerle vakit geçirdiğini, dünyaya nasıl baktığını merak etmek çok önemli bir rol oynar. Çocuğunuzla konuşurken bunun bir sorguya dönüşmemesine özen gösterin. Çocuğunuzun ne durumda olduğunu ve ne hissettiğini anlamanız önemlidir. Sadece cevap aramak yerine konuya uygun sorular sorun.
Örneğin, şu şekillerde ifade edilebilir:
Arkadaşlarınla aran nasıl, bunu bilmek benim için önemli. Onlarla birlikte vakit geçirirken en çok nelerden hoşlanıyorsun?
Okulda/eğitimde iyi giden şeyler neler? Orada seni strese sokan şeyler var mı?
Ailemizin içinde kendini iyi hissetmen için nelere ihtiyacın var?
Peki alkol, esrar ya da sigara hakkında ne düşünüyorsun?
Çocuğuma sakince ne düşündüğümü anlatıyorum.
Gençler bunu pek kabul etmeseler bile: Sizin tutumunuz onları etkiler. Ergenlik çağındaki çocuğunuzla konuşurken, örneğin esrar veya alkol hakkında ne düşündüğünüzü ona açık ve sakin bir şekilde söyleyin. Bunun sebeplerini de açıklayın. Hiçbir şey söylemezseniz çocuğunuz sizin bunları umursamadığınızı, hepsine onay verdiğinizi ya da bu konuların ailenizde konuşulmadığını düşünebilir.
Örneğin, şu şekillerde ifade edilebilir:
Bu konuda farklı bir görüşe sahip olsam da bunu bana söylemene sevindim.
Bu konuda farklı düşünüyorum çünkü biraz araştırdım...
Bu konudaki fikrim seninkinden farklı olsa bile, bunu sana söylemekten mutluluk duyarım...
Bazen zor olsa bile çocuğuma güveniyorum.
Çocuğunuz da, birçok genç gibi, bazen üzerinde anlaştığınız şeylere uymayabilir. Aslında yapmaması gereken şeyleri yapıyor. Bazen sadece “herkes yapıyor” diye, onlara uyum sağlamak için yapıyor. Bazen de sadece bir şeyleri denemek istediği için yapıyor ki bu yaşta bu çok normaldir. Bu can sıkıcı ve yorucu olabilir; güvensizlik ya da öfke duygusu yaratabilir. Bu davranış sizi rahatsız etse bile: Duygularınızı ve endişelerinizi çocuğunuzu suçlamadan ya da yargılamadan ifade edin. Yine de ona güvenmeye devam edin. Açıkça konuşmak çoğu zaman işe yarar. Çocuğunuz, siz kızgın olsanız bile onu hala sevdiğinizi fark ederse: Bu, siz hemen fark etmeseniz bile çocuğunuzu güçlendirir.
Örneğin, şu şekillerde ifade edilebilir:
Anlaştığımız kurallara uymadığın için gerçekten çok kızgınım. Bazen yaptıkların beni endişelendiriyor...
Özellikle dışarı çıkma saatlerin konusunda seninle aynı fikirde değilim. Neden böyle düşündüğümü sana açıklayabilirim...
Buna izin verirsem başıma ne gelebileceğinden endişe ediyorum.
İstesem de istemesem de, çocuğum için bir rol modelim.
Çocuğunuz sizin ve diğer yetişkinlerin bu maddelerle nasıl davrandığını gözlemler. Bu da, siz farkında olmasanız bile, onu etkileyebilir. Siz alkol aldığınızda, sigara içtiğinizde veya esrar kullandığınızda size kızabilir ya da sizinle bu konuda konuşabilir. Mesela neden sigara içtiğinizi ama onun içmesini istemediğinizi açıklamanız faydalı olur.
Örneğin, şu şekillerde ifade edilebilir:
Kendim sigara içtiğimi biliyorum. Sigara içmenin zararlı olduğunu da biliyorum. Yine de bunu durduramıyorum çünkü bağımlıyım. Bu yüzden buna hiç başlamaman benim için çok önemli...
Alkol aldığımda iyi bir örnek olmadığımın farkındayım. Alkol hakkında ne düşündüğünü merak ediyorum. Sen ve arkadaşların açısından durum nasıl?
Evet, alkol alıyorum ama ölçülü tüketmeye çalıştığımı fark etmişsinizdir. Hangi ölçüyü uygun buluyorsun?
İstesem de istemesem de, çocuğum için bir rol modelim.
Çocuğunuz sizin ve diğer yetişkinlerin bu maddelerle nasıl davrandığını gözlemler. Bu da, siz farkında olmasanız bile, onu etkileyebilir. Siz alkol aldığınızda, sigara içtiğinizde veya esrar kullandığınızda size kızabilir ya da sizinle bu konuda konuşabilir. Mesela neden sigara içtiğinizi ama onun içmesini istemediğinizi açıklamanız faydalı olur.
Örneğin, şu şekillerde ifade edilebilir:
Kendim sigara içtiğimi biliyorum. Sigara içmenin zararlı olduğunu da biliyorum. Yine de bunu durduramıyorum çünkü bağımlıyım. Bu yüzden buna hiç başlamaman benim için çok önemli...
Alkol aldığımda iyi bir örnek olmadığımın farkındayım. Alkol hakkında ne düşündüğünü merak ediyorum. Sen ve arkadaşların açısından durum nasıl?